Phương pháp STEAM là một trong những phương pháp giáo dục dạy trẻ hiện đại và được áp dụng tại rất nhiều trường học trên toàn thế giới. Bên cạnh các phương pháp giáo dục mới như Montessori, Glenn Doman hay Reggio Emilia thì phương pháp STEAM đang được rất nhiều bậc phụ huynh tại Việt Nam quan tâm.
Bắt nguồn từ nền giáo dục tiên tiến Hoa Kỳ, phương pháp STEAM sẽ trang bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết, nuôi dưỡng tâm hồn sáng tạo và xây dựng những kỹ năng cần thiết cho bé trong tương lai. Dưới đây, Dạy con thế kỷ 21 sẽ giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn về phương pháp giáo dục sớm STEAM cũng như những vai trò của phương pháp này trong việc giảng dạy trẻ hiện nay!
Phương pháp STEAM là gì?
Phương pháp STEAM được bắt nguồn từ quốc gia Mỹ tại trường Thiết kế Rhode Island. Ban đầu, thuật ngữ “STEM” xuất hiện đầu tiên với ý nghĩa là tập hợp các chuyên ngành về Science – Khoa học (S); Technology – Công nghệ (T); Engineering – Kỹ thuật (E) và Mathematics – Toán học (M). Tuy nhiên, trong thời kỳ xã hội ngày càng phát triển, trẻ em cần phải có thêm tố chất sáng tạo để có thể từ những kiến thức lý thuyết hướng đến thực hành. Từ đó, các nhà giáo dục đã thêm vào yếu tố Art – Nghệ thuật (A) để hoàn thiện thành “phương pháp STEAM” như ngày nay!
Phương pháp STEAM ứng dụng truyền tải kiến thức đa chiều vào giảng dạy. Đây là một phương thức giáo dục phát triển dựa trên cách thức giáo dục cổ điển, không chỉ dựa trên kết quả cuối cùng đánh giá mà còn phải kết hợp cả quá trình học tập. Có thể kết luận phương pháp STEAM thật sự là một bước chuyển đổi, cải cách giáo dục khi từ mô hình học tập nghe, nhìn thụ động và lý thuyết là cốt lõi sang mô hình học tập chủ động, trẻ sẽ là cốt lõi chủ động, mang tính thực tiễn cao.
Những kỹ năng phương pháp STEAM truyền tải
Như đã đề cập ở trên, phương pháp STEAM là viết tắt của 5 khía cạnh giáo dục lớn mà trẻ cần phải hoàn thiện. Sau đây, chúng ta cùng tìm hiểu rõ hơn về từng loại khía cạnh đó nhé!
– Kỹ năng Khoa học – Science (S): học sinh sẽ được học các khái niệm, định nghĩa, nguyên lý cơ bản của sự vật, hiện tượng trong đời sống hằng ngày. Tiến hành vận dụng và đưa ra giải pháp cho những vấn đề liên quan trong đời sống thực tế.
– Kỹ năng Công nghệ – Technology (T): phương pháp STEAM cho phép học sinh được tiếp cận với những công nghệ tiên tiến, phát triển kỹ năng sử dụng và vận hành. Tùy theo độ tuổi mà sự phức tạp sẽ thay đổi sao cho phù hợp với nhận thức của trẻ.
– Kỹ năng Kỹ thuật – Engineering (E): Học sinh sẽ được học về quy trình sản xuất, cách thức vận hành và chế tạo một sản phẩm bất kỳ. Từ đây có thể hình thành tư duy và khả năng giải quyết các vấn đề liên quan đến chuỗi hoạt động kỹ thuật.
– Kỹ năng Toán học – Mathematics (M): Phương pháp STEAM sẽ giúp trẻ làm quen với những con số và các phép tính cơ bản. Xây dựng nền tảng về sự chính xác, phản xạ tốt với những con số và áp dụng được công thức toán học vào đời sống hằng ngày.
– Kỹ năng Nghệ thuật – Art (A): Đây là yếu tố quan trọng trong thời kỳ hiện đại của xã hội, là đại diện cho nghệ thuật tự do, nghệ thuật ngôn ngữ, văn – thể – mỹ nói chung. Yếu tố Nghệ thuật sẽ kích thích sự sáng tạo trong quá trình học tập của học sinh. Phương pháp STEAM sẽ hoàn thiện nhất khi xây dựng được nền tảng kỹ năng mềm, cách thức làm việc nhóm, hùng biện, phản biện cũng như các kỹ năng mềm khác.
Đặc điểm phương pháp STEAM đối với sự phát triển của trẻ
Một số đặc điểm chình của phương pháp STEAM mà các bậc phụ huynh cần phải biết trước khi cho trẻ học như sau:
📌 Là một phương pháp giáo dục từ sớm
Phương pháp STEAM cho trẻ mầm non là thích hợp nhất. Ở độ tuổi từ 0 – 3 tuổi, não bộ của trẻ đang trong giai đoạn phát triển và tìm tòi về thế giới bên ngoài. Các nhà khoa học chỉ ra rằng việc áp dụng phương pháp STEAM từ sớm sẽ tác động có ảnh hưởng rất lớn đến não bộ của trẻ. Tạo nền tảng vững chắc và hình thành các thói quen tốt cho trẻ trong tương lai.
📌 Tạo sân chơi, kích thích sự sáng tạo của trẻ
Một môi trường học tập ứng dụng phương pháp STEAM sẽ giúp trẻ có được một không gian hoạt động, học tập sáng tạo thoải mái. Hàng loạt các nhóm, hội cho trẻ theo phương pháp STEAM được hình thành và ngày càng mở rộng. Bên cạnh đó, hiện nay có rất nhiều trường học truyền thống tích hợp thêm phương pháp giáo dục STEAM vào giảng dạy. Điều này giúp trẻ có thêm cơ hội để vận dụng kiến thức đã học vào các dự án thực tiễn.
📌 Áp dụng công nghệ cao vào việc trải nghiệm học tập
Một số trường giảng dạy STEAM trên thế giới đã sử dụng các robot được lập trình kỹ thuật cao vào việc giảng dạy cho trẻ. Các robot được xây dựng và mã hóa nhằm giúp học sinh tiếp xúc với phương pháp STEAM một cách hiện đại, khoa học nhất.
Nội dung trải nghiệm bao gồm các kiến thức lập trình hiện đại, thông tin về mã hóa và các trò chơi tương tác. Thông qua một chú robot có thể giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách trực quan, thoải mái. Đặc biệt là không bị nhàm chán thông qua các trò chơi tương tác.
Vai trò của phương pháp STEAM trong nền giáo dục Việt Nam
Hiện nay, phương pháp STEAM được truyền tải và giảng dạy tại rất nhiều cơ sở giáo dục Việt Nam. Việc kết hợp hai yếu tố quan trọng là lý thuyết và thực hành giúp cho trẻ tiếp cận với các vấn đề một cách thực tế hơn, các kiến thức hàn lâm cũng trở nên gần gũi và dễ dàng áp dụng được vào cuộc sống. Phương pháp STEAM loại bỏ hoàn toàn cách thức học thuộc lòng cũng như giáo trinh khô khan, ít thực hành như trước đây.
Tại Việt Nam, phương pháp STEAM sẽ hướng trẻ đến các dự án thực tiễn. Truyền tải cho trẻ các kiến thức về khoa học công nghệ, từ đó xây dựng các dự án giúp trẻ thích ứng với lý thuyết, tìm tòi và ứng dụng để hoàn thành dự án đó.
Bên cạnh các dự án vĩ mô, học sinh còn được tham gia trực tiếp vào các buổi dã ngoại, hoạt động ngoại khóa ngoài trời. Thực hành các kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống hằng ngày. Đặc biêt, các giáo cụ giảng dạy đều là hình ảnh trực quan. Giảm thiểu sự tương tác với các thiết bị công nghệ nhằm tạo một môi trường tự nhiên, thực tế nhất.
Với việc kết hợp nghệ thuật sáng tạo cùng với kiến thức hàn lâm, học sinh sẽ dễ dàng tiếp thu, khám phá và thỏa sức sáng tạo qua các hoạt động hóa trang, vẽ, múa hát … Ví dụ, một kiến trúc sư tương lai bên cạnh việc tính toán, vận dụng các thông số khoa học chính xác thì cũng cần phải bổ sung tính thẩm mỹ, sự trải nghiệm thoải mái sau khi xây dựng.
Đặc biệt, trong tất cả hoạt động của phương pháp STEAM, giáo viên chỉ có vai trò quan sát và hướng dẫn khi được trẻ nhờ giúp đỡ. Vì thế, sự tự do khám phá, cách thức giao tiếp cũng như tự lập để giải quyết vấn đề được đề cao.
Ưu điểm phương pháp STEAM
Những ưu điểm mà phương pháp STEAM mang lại có thể kể đến như tạo sự liên kết chặt chẽ giữa các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học. Rút ngắn khoảng cách giữa lý thuyết so với thực tiễn cuộc sống, áp dụng vào thực tế. Cụ thể, học sinh sẽ được tiến hành các thí nghiệm, tham gia các hoạt động trải nghiệm thực tiễn, hoạt động dã ngoại để đúc kết, tích lũy kinh nghiệm.
Một hoạt động thường thấy có thể đề cập là trải nghiệm lọc nước từ thiên nhiên. Thông qua các vật liệu sỏi, đá và cát học sinh sẽ tiến hành lọc nước sạch. Từ đó, trẻ sẽ đúc kết được kiến thức về vai trò, tính chất cũng như thành phần của nước.
Đặc biệt, trẻ mầm non rất thích được khám phá và tiếp thu kiến thức qua trải nghiệm thực tế. Cách truyền tải kiến thức này sẽ gây kích thích, tò mò và tạo niềm hứng thú khám phá của trẻ. Đồng thời khơi gợi cảm hứng nghệ thuật, kích thích khả năng tư duy sáng tạo, tiềm năng nghệ thuật tiềm ẩn quý giá bên trong mỗi học sinh.
Một số nhược điểm phương pháp STEAM
Bên cạnh các ưu điểm nổi bật thì phương pháp STEAM vẫn còn tồn đọng một số nhược điểm cần lưu ý. Đầu tiên là chi phí học phương pháp STEAM khá đắt đỏ. Điều này liên quan đến chi phí đầu tư giáo cụ STEAM rất cao. Ngoài ra, các thiết bị khoa học công nghệ hiện đại cùng đội ngũ giáo viên có chuyên môn cũng ảnh hưởng lớn đến học phí.
Đối với cách dạy tích hợp đa chiều kiến thức còn khá mới mẻ. Vì thế đội ngũ giáo viên giảng dạy cần phải có chuyên môn cũng như kinh nghiệm cao. Vì vậy, đội ngũ nhân sự chuyên môn đối với phương pháp STEAM còn khá khan hiếm, chưa đáp ứng được nhu cầu của các cơ sở giáo dục hiện nay.
Hiện nay, nền giáo dục Việt Nam vẫn chưa kịp thay đổi, vẫn tập trung đánh giá kết quả của học sinh qua các bài kiểm tra thay vì một quá trình. Chương trình học như vậy cũng khiến trẻ nhỏ gặp khó khăn trong việc phát triển tư duy sáng tạo hay yêu thích học tập. Vì thế, việc áp dụng phương pháp STEAM phổ biến và nhân rộng còn gặp khá nhiều khó khăn.
ĐĂNG KÝ TƯ VẤN
MIỄN PHÍ!
Thông tin của quý vị sẽ được cập nhật cho hệ thống tư vấn, chúng tôi sẽ liên hệ sớm nhất có thể!
